“Elə cinayət var ki,  bağışlanmır, bu Vətənə  xəyanətdir”  Ə.H.Bəhmənyar.            Azərbaycan xalqının tarixi,  qanlayazılmış, zamanın çətin  sınaqlarından üzü ağ çıxmışdır.  Düşmən qanlı, qorxunc yollara əl  ataraq bizim qürurumuzu ayaqlar  altında əzmək istəmişdir. Buna  nail  ola bilməmişdir.        XIX-XX əsrlər türk xalqları  üçün göz yaşı, sürgün, qanlı  faciələrlə zəngin olmuşdur.  Daşnaqların böyük ermənistan  arzusu ilə bolşeviklərin çar  rusiyasını bərpa etmək planları  üstüstə  düşürdü,  ona  görədə,  Azərbaycanda  yaranan  milli  höküməti  susdurmağa  çalışırdılar.  Erməni və ruslar heç cür Azərbaycan müstəqilliyi  ilə  barışmaq  istəmirdilər,  yenə  vətənimizin  bu çətin anında  qardaş Türkiyə köməyə gəldi, əzəli  Azərbaycan  torpağından  Naxçıvan  ərazisinin  Azərbaycanın  tərkibində  qalmasında,  1921-ci  il  martın  16-da  imzalanan  Moskva  müqaviləsinin  və  1921-ci il  oktyabrın  13-də  Qarsda  imzalanan  müqavilədə    Naxçıvanın  Azərbaycan  ərazisi  olması  bir  daha  təsdiqləndi,  onun  sərhədləri  və  gələcək  taleyi  bir  daha  təsdiqləndi.  Bölgənin  azərbaycanlı  əhalisinin  və  qardaş  Türkiyə  dövlətinin  qətiyyətli  səyləri  nəticəsində  Naxçıvanın  Ermənistana  birləşdirmək  planları  puç  oldu.  Birinci  Qarabağ  müharibəsindən  Azərbaycanın  torpaq  itkiləri  ilə  çıxması,  1992-ci ildə  mayın  8-də  Şuşanın  işğal  edilməsi  ilə  Azərbaycan  öz  tacını  itirdi.  30 il ərzində ATƏT  və  digər  təşkilatlar  söz  oyunu  ilə  çalışırdılar  Azərbaycan  öz   itkiləri  ilə  barışsın.  Bu  məsələnin  hərbi  yolla  həlli  mümkünsüzdür  deyə  bütün  dünyaya car çəkirdilər.  Azərbaycanın  Ulu  Öndərinin  layiqli  davamçısı cənab İlham  Əliyev  ll Qarabağ  müharibəsi və 44  günlük  hərbi  əməliyyatlarla, bütün  dünyaya  sübut  etdi ki, biz  öz  torpaqlarımızı  azad  etməyə  qadirik,  bunu  bütün  dünyaya  sübut  etdik.  Həmişə  yanımızda  olan,  bizə  dar  gündə  əl  uzadan  qardaş  Türkiyə  və  onun  rəhbəri  R.T.Ərdoğan  Azərbaycana  qarşı  olan  diplomatik  hücumları  dəf  edərək,  bir  daha  Azərbaycanın  yanında  olduğunu  sübut  elədi.2021-ci  il  iyun  ayında  Şuşada  imzalanan  bəyannamə  Şuşanın  və  bölgənin  təhlükəsizlik  qarantıdı.  Şuşada  aparılan  danışıqlar  onu  sübut  etdi  ki,  Türkiyə  beynəlxalq   aləmdə  həmişə   Azərbaycanın  yanında  olacaq,  heç  bir  qüvvə  Azərbaycanın tacın ondan ala  bilməz. Şuşa bəyannaməsi 100- ildən  sonra Tariximizin  bərpasıdır.  Bəyannamədə açıq  şəkildə  qeyd  olunur  ki, əgər  dövlətlərdən  birinin  ərazisinə  təhlükə  yaranarsa  o saat  iki  dövlət  məsləhətləşmələr  aparıb  birgə  hərəkətə  keçəcəklər.  Şuşada  uçurulmuş  binanın  önündə  belə  bir  sənədə  imza  atılması  bölgədə  gözü  olan   düşmənlərə  bir  daha  xəbərdarlıqdır  ki,  siz  nə  qədər  xarabalığa  çevirsənizdə  biz  onu  azad  edəcəyik.  Gələcəkdə  nələr  olacağını  zaman  göstərəcək.  Şuşa  Bəyannaməsi  düşmənə  göz  dağı  dosta  qələbə  müjdəsi  verdi. Türk oğlu türk çox  mümkünsüzləri mümkünə  döndərib.Sabir QASIMOV,Xocalı rayon Meşəli kənd tam orta məktəbinin müəllimi